Al jarenlang heeft forensisch rechercheur Carina van Leeuwen zich ingezet om de identiteit van vermoorde vrouwen te achterhalen. Nu bundelen de politie, Interpol en buitenlandse politiediensten hun krachten om 22 onopgeloste vrouwenmoorden in Nederland en de omliggende landen opnieuw te onderzoeken. Deze moorden vonden plaats over een periode van enkele decennia, waarbij de identiteit van de slachtoffers nooit werd vastgesteld en de daders nooit werden gevonden.

Onder de 22 doden die worden onderzocht in Operatie Identify Me bevinden zich negen bekende Nederlandse zaken die vaak in het nieuws zijn geweest. Een voorbeeld hiervan is het beruchte Heulmeisje (1976) en de vermoorde vrouw die in 1999 in Amsterdam in een vuilcontainer werd gevonden. De overige lichamen zijn gevonden in Duitsland en België.

Volgens Carina van Leeuwen, een forensisch rechercheur, is het hoog tijd dat er speciale aandacht komt voor deze cold cases, waar hoogstwaarschijnlijk geen verband tussen bestaat. “In Nederland zijn er enkele honderden onbekende doden. In tegenstelling tot de mannen onder hen, die ook zijn overleden door andere oorzaken zoals een overdosis of verdrinking, zijn al deze onbekende vrouwen vermoord. Het is mogelijk dat dit juist komt doordat ze vrouw zijn, zoals blijkt uit opgeloste zaken.”

Interpol en de politiekorpsen van Nederland, België en Duitsland publiceren vandaag een lijst met foto’s en tekeningen van de vrouwen. Deze internationale samenwerking is noodzakelijk omdat uit onderzoek van het lichaamsweefsel is gebleken dat een deel van de in Nederland gevonden vrouwen van buitenlandse afkomst is. Van Leeuwen verklaarde: “We kennen hun identiteit niet, maar soms kunnen we wel hun afkomst bepalen aan de hand van het weefsel.” Uit opgeloste zaken blijkt dat daders soms het stoffelijk overschot zo ver mogelijk van de plaats delict dumpen.

In haar gedachten noemt Carina van Leeuwen de vrouw vaak ‘Barbara’, naar de gelijknamige Amsterdamse begraafplaats waar het lichaam uiteindelijk is begraven. Van Leeuwen wil ervoor zorgen dat deze vermoorde vrouw, die in 1999 op gruwelijke wijze in een industriële afvalcontainer in de hoofdstad werd gedumpt, meer is dan slechts een naamloze cold case. Ze wil dat ze meer is dan een nummer, zonder een verhaal.

Haar identiteit is nog steeds onbekend. Ze wordt vaak aangeduid als ‘Barbara’, maar haar echte naam is nooit vastgesteld. Haar exacte leeftijd is niet bekend, maar Carina van Leeuwen schat dat ze ergens tussen de 20 en 35 jaar oud was, waarschijnlijk eerder in de buurt van 25 dan 35.

Het motief voor haar dood en waarom de dader zoveel moeite heeft gedaan om haar anoniem te houden, is onbekend. Zelfs forensisch rechercheur Carina van Leeuwen heeft geen antwoorden op deze vragen. De dader slaagde erin om haar identiteit geheim te houden, ondanks alle spullen die in de afvalcontainer waren achtergelaten, inclusief de tas van het slachtoffer.

Sinds 2006 is Carina van Leeuwen, samen met haar collega’s van het coldcaseteam van de Amsterdamse politie, bezig met het onderzoek naar Barbara. Vanwege nieuwe forensische opsporingstechnieken werd het lichaam van de vrouw een jaar later zelfs opgegraven op de Amsterdamse begraafplaats. Dit zorgde ervoor dat Van Leeuwen geïnspireerd werd om de identiteit van deze naamloze doden terug te geven, omdat nabestaanden snakten naar duidelijkheid. Er zijn ouders die niet durven te verhuizen omdat ze blijven hopen dat hun vermiste dierbare op een dag voor de deur zal staan.

Gedurende al die jaren heeft Carina van Leeuwen elke keer dat er nieuwe onderzoekstechnieken beschikbaar kwamen, geprobeerd om de ware identiteit van Barbara te achterhalen. Ze heeft herhaaldelijk contact opgenomen met buitenlandse politiediensten om te zien of de zaak van de jonge vrouw in de afvalcontainer misschien een belletje doet rinkelen.

Vanuit haar sterke drang om de identiteit van de vrouw in de afvalcontainer te achterhalen, ontstond bij Carina van Leeuwen het idee voor een internationale campagne om ook andere naamloze vrouwelijke slachtoffers hun naam terug te geven. Dit werd versterkt toen ze zich realiseerde dat vrijwel alle onbekende vrouwen die werden gevonden, vermoord bleken te zijn. Ze merkte op dat er in Nederland te lang geen specifieke aandacht was geweest voor moorden op vrouwen, terwijl er gemiddeld elke acht dagen een moord op een vrouw plaatsvindt in het land. Daarom vindt ze het erg positief dat er nu focus en aandacht is voor dit probleem.

Veel van de vrouwelijke lichamen die zijn gevonden, vertonen gruwelijke verminkingen. Handen en hoofden ontbreken, en alles is gedaan om identificatie te voorkomen. Van Leeuwen herinnert zich het meest afschuwelijke geval dat ze tegenkwam: een vrouw die in 1992 werd gevonden. Haar handen lagen op de kade van een van de grachten in Amsterdam, terwijl haar onderbenen in het water werden aangetroffen. Haar romp zat in een koffer. Het was een gruwelijke daad. Het besef dat er iemand vrij rondloopt die hiervoor verantwoordelijk is, is onbegrijpelijk. Volgens Van Leeuwen moet deze persoon echt worden opgespoord en vastgezet.

Van Leeuwen heeft hoop gekregen door Operation Identify Me, omdat de Nederlandse politie nu niet meer afhankelijk is van de bereidwilligheid van buitenlandse autoriteiten of de politieke situatie in een land. De lijst met foto’s en tekeningen is wereldwijd toegankelijk.

Van Leeuwen legt uit dat de Nederlandse politie geen onderzoek mag doen in het buitenland, omdat ze daar niet de bevoegdheid voor hebben. Haar hoop is nu gevestigd op mensen die de lijst bekijken en mogelijk een geliefde herkennen die ze al lange tijd missen. Het kan zijn dat iemand plotseling iemand op de lijst ziet staan en denkt: “Hé, ik ken die persoon.”

Ze geeft een voorbeeld van een langdurig onderzoek naar een onbekende dode vrouw waarvan ze vermoedden dat ze uit Albanië afkomstig was. Echter, het land werkte niet mee. Uiteindelijk is het gelukt om informatie te krijgen dankzij Kees van der Spek, die destijds een tv-serie maakte.

Van het gezicht van ‘Barbara’ is opnieuw een digitale reconstructie gemaakt, wat Van Leeuwen extra hoop geeft dat iemand haar zal herkennen. Ze gelooft dat ze het verdient om haar identiteit terug te krijgen.